भागीरथीबाई - अभंग संग्रह ८१ ते ९०
चाल -यारो अपने रामको०
आम्ही अन्यायी अन्यायी
दत्ता क्षमा केली पाही ॥ध्रृ०॥
आम्ही होतो आपुले गांवी ।
तेथे कांहीच झाले नाही ॥
म्हणुनि आलो याचि ठायी ।
करणी करुनी तूंच पाही ॥१॥
संत महंत अमुचे अंग ।
ते सदा स्वरुपी दंग ॥
बोलतां होतो त्यांचा भंग ।
तूं मनी समजोनि राही ॥२॥
अहांत आपण बहू थोर ।
करा विचार सारासार ॥
नाही तर पाठीवर घाव ।
घालोनीया पाही ॥३॥
पिटुं भक्तीचा डांगोरा पाही ।
अविद्येचा वारा नाही ॥
सदा ज्ञानवैराग्यी राही ॥४॥
नको कोणाचा अडका -रुका ।
नाही प्रपंचाचा धक्का ॥
सद्गुरुनाथ आमुचा सखा ।
वारंवार चरणां ध्यायी ॥५॥
नको आम्हां दुर्जनसंग ।
सदा होतो मन भंग ॥
बलभीमचरणी ठेवी डोई ,
भागिरथी मुरुनि राही ॥६॥
पद ८२
चाल -उत्तम हा नरदेह
बोले सुलभा धन्य तूं जनका वैदेही म्हणवीसी ।
चारी देहांचे निरसनावांचुनी विदेही कैसी होसी ॥ध्रृ०॥
पाहुनि तेव्हां जनकाची सभा बैसलीसे सुलभा ।
प्रश्नउत्तरे परस्परे ती पुसती वेळोवेळां ॥
जातकूळ तव तथा वर्णाश्रम सांगे तूं मजसी ।
वचन ऐकतां हांसूं आले तेव्हां सुलभेसी ॥१॥
नेत्रद्वारे जाऊनि सुलभा जनक -हृदयासी ।
नको चिकित्सा करुं आतां तूं , ऐक दृष्टांतासी ॥
एक वेश्या असे सुंदरा पद्मपुर नगरासी ।
काय सांगूं नवल ऐक रुपकरहस्यासी ॥२॥
शमदम साधन करुनी सोडी स्थूल देहासी ।
पुरुषार्थाचा अभिमान घेउनी , गती काय सूक्ष्माची ॥
लिंग कारण महाकारणां , कैसे निरसन करसी ।
अंतःस्थिति ही ऐसी पाहतां अप्रमाण वाटे मजसी ॥३॥
तेव्हां योगिनि सांगे जनका धरि सद्गुरुचरणांसी ।
भावभक्तिसह प्रेमे पाहा , सद्गुरु सगुणासी ॥
लीन होवोनि जनक आदरे शरण आला तिजसी ।
एकनिष्ठे भागिरथी धरि बलभिम व्यक्तिसी ॥४॥
पद ८३
चाल -जा मिळावया स्वामीला०
जा मिळावया पत्नीला ।
पाप पुण्याच्या भागीला ॥ध्रृ०॥
बोले नारद " गृहासि जाउनी ।
सत्वर येईं स्त्रियेसि पुसुनी ॥
पुत्रस्नुषादिक आदि करोनी ।
व्हा सहाय्य कोणि पापाला ॥१॥
जीव मारुनी पर्वत केले ।
ब्राह्मण वधुनी दोष घडले ॥
जानव्यांनी रांजण भरले ।
द्या साथी कोणी वाल्याला " ॥२॥
वाल्या पुसे कुटुंबाला ।
घ्या मम पापाच्या हिश्श्याला ॥
न घेऊं म्हणती आम्ही पापाला ।
घेऊं पुण्याच्या विभागाला ॥३॥
रुदन करीत वाल्या कोळी ।
धांवत येई नारदाजवळी ॥
साह्य करीना मजला कोणी ।
घ्या पदरी मज दीनाला ॥४॥
ऐसे पाहुनी भागिरथीही ।
पश्चात्ताप धरी प्रपंची ॥
धांवुनी धरी गुरुचरणांसी ।
बलभिमराय धरी कराला ॥५॥
पद ८४
चाल -पंढरपुरासि जाते बाई०
रामदास रामिं मिळाले रामिं मिळाले ॥ध्रृ०॥
नवमीच्या दिनि प्रभु शेजे । कैवल्यपदी नीमाले ॥१॥
भक्तजनांसी उद्धरुनीया । आनंदसागरी नेले ॥२॥
नेति नेति म्हणुनी वेदान्त दाविला ।श्रुति अन्वयपद दावीले ॥३॥
शंका समाधानासाठी त्यांनी । दासबोध ग्रंथ करोनी गेले ॥४॥
दयाळु सद्गुरु माउलि ऐशी । शिवाजीसाठी अवतरले ॥५॥
बलभीमवचनी प्रेम ठेवुनी । भागिरथीने याइयेले ॥६॥
पद ८५
चाल - जग हे आळवावरचे पाणी०
जय जय नागेशनाथ योगी ।
निर्गुण बोली , त्यासिच शोभे , सगूण सुख भोगी ॥ध्रृ०॥
पौषमासी पंचमदीनी व्यक्ती अवतरली ।
विदेह स्थितीस अंगिकारुनी , पतितांसी तारी ॥१॥
शांतिदयेचे आगर तेची , भासत मज भारी ।
बंधुभगिनिते आनंदाने सांभाळुनी सारी ॥२॥
शास्त्रविधीने यथामतीने , पूजापाठ करी ।
बलभीमचरणी लक्ष ठेवूनी , ठकूसि साह्य करी ॥३॥
पद ८६
चाल -रुचती कां तीर्थयात्रा०
मथुराबाई भगिनीहि मन माझे मोहिते
।
पतिव्रता हीच जगी मजलागी भासते ॥ध्रृ०॥
शिशुसम जगत सारे तिजलागी वाटते ।
बालक जाणोनिया भोजन घालिते ॥१॥
धाक तिचा जाणुनिया नरसिंहगड कांपते ।
स्वामींनी जाणुनिया चरणी ते लागते ॥२॥
पतिआज्ञा घेउनियां गृहधंदा करीते ।
राजनीति जाणुनिया विचार सर्वा शिकविते ॥३॥
पार्वती , लक्ष्मी , सरस्वती , सावित्री भासते ।
बलभिमचरणी प्रेम ठेवूनी भागिर्थी पाहते ॥४॥
पद ८७
चाल -जाउं कामाला०
कृपा हो सद्गुरुची । भेटि झाली स्वामी रामारुढांची ॥ध्रृ०॥
शास्त्रिय वैदिक परिभाषेच्या ।
दिधली जाणिव शब्दांची ॥१॥
पंच भेदांसह जीव दाविला ।
माहिती दिली षडलिंगांची ॥२॥
पंचशास्त्रे वेव्हारिक उत्तर -।
मिमांसा सांगे वेदांची ॥३॥
शांत मूर्तिही बहुत असोनी ।
मिळणी मिळती सर्वांशी ॥४॥
बलभिमचरणी भागिरथी असतां ।
पूर्ण माहिती मज यांची ॥५॥
अभंग ८८
चाल -त्यजी भक्तासाठी लाज०
धरला वायुसुताचा हात । त्यासी केला मी एकांत ॥ध्रृ०॥
तुर्याबाई अंजनिमाता । तिथे पाहिले तिच्या सुता ॥
त्याने दिधला मज भोग । मग झाला मकरध्वज ॥१॥
मगरी झाले भवडोही । कामक्रोध नक्र पाही ॥
बलभीम केलासे कांत । चरणी ठेवी भागिरथी चित्त ॥२॥
पद ८९
चाल -जग हे आळवावरचे०
जयजय राममाई बोला ।
नर्मदातटाकी वास करोनी , नामरस नेला ॥ध्रृ०॥
ॐकारेश्वरी येतांजाता उतारकरु फार ।
देशोदेशिंच्या अबला येउनि घेति विसाव्याला ॥१॥
शांति दयेची आगर असुनी उदारता फार ।
इच्छाभोजन हे सर्वांना चित्ती आल्हाद ॥२॥
काशिरामेश्वरी कीर्ती गेली येति दर्शनाला ।
मूर्ती पाहुनी आनंदती उल्हास मनाला ॥३॥
मुमुक्षु जन हे आर्त होउनी येती भजनाला ।
ग्रंथ घेउनी कोणी येती वाचिती पोथीला ॥४॥
बलभिमचरणी लक्ष ठेवूनी आईला विनवीते ।
भागिरथीसी अंकी घेउनि पुरवि लाडाला ॥५॥
पद ९०
चाल -जग हे आळवावरचे पाणी०
जयजय गंगुबाई बोला ।
प्रेमभक्तीने पूजन करुनी , अर्पिती दत्ताला ॥ध्रृ०॥
सात्विक वृत्ती असे सदोदित , नसे काम -क्रोधाला ।
द्वैतभाव हा नसे दृष्टिसी आनंद चित्ताला ॥१॥
श्रीसंपत्तिची कमी नसे मुळिं , गाडीघोड्याला ।
गर्व सांडुनी सदा लीनता , बोले मधु वचनाला ॥२॥
पुत्र -संतती असे उदरी शांती चित्ताला ।
उत्सुकतेने दत्तजयंती करी उत्सवाला ॥३॥
पतितवचनाने गृहधंदा करि , चालवि नेमाला ।
पुतणे , सुना , नाती , भाच्या आंवरि कुटुंबाला ॥४॥
असे पाहुनी भागिरथीसी आनंद बहु झाला ।
बलभिमाचरणी लक्ष ठेवुनी , गाई गूणाला ॥५॥
